Ceza Davası Açılabilecek Haller

1. Fikir ve Sanat Eserlerine Yönelik İhlaller

5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK) kapsamında koruma altına alınan fikir ve sanat eserlerine ilişkin manevi, mali veya bağlantılı hakların ihlal edilmesi durumunda aşağıdaki fiiller ceza davasına konu olabilir:

Hak sahibi kişilerin yazılı izni olmaksızın bir eseri, icrayı, fonogramı veya yapımı işleme, temsil etme, çoğaltma, değiştirme, dağıtma, her türlü işaret, ses veya görüntü nakli aracıyla umuma iletme veya yayımlama.

Hukuka aykırı olarak işlenen veya çoğaltılan eserleri satışa arz etme, satma, kiralama, ödünç verme, ticari amaçla satın alma, ithal veya ihraç etme, kişisel kullanım amacı dışında elinde bulundurma ya da depolama.

Başkasına ait bir esere kendi eseri olarak ad koyma.

Bir eserden kaynak göstermeksizin iktibasta bulunma.

Hak sahibi izni olmaksızın, alenileşmemiş bir eserin içeriğini kamuya açıklama.

Eserle ilgili yanlış, yetersiz veya aldatıcı kaynak gösterme.

Tanınmış bir kişinin adını kullanarak eseri, icrayı veya yapımı çoğaltma, dağıtma, yayma veya yayımlama.

Hukuka aykırı çoğaltılan bilgisayar programlarını koruyan sistemleri etkisiz hale getirmeye yönelik program veya teknik donanım üretme, satma veya ticari olmayan amaçlarla bulundurma.

Bandrol kurallarına aykırı davranışta bulunma (FSEK Madde 81).

Dijital platformlarda eser sahiplerinin haklarını ihlal etme ve bu ihlallerin kaldırılması talebini üç gün içinde yerine getirmeme.

2. Ceza Davalarında İzlenecek Usul

Eser sahipleri, mali hak sahipleri veya yetkili meslek birlikleri ihlal durumunda tecavüzün gerçekleştiği veya sonuçlarının meydana geldiği yerin Cumhuriyet savcılığına başvurabilir.

Şikâyet üzerine savcı, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’na uygun olarak suç konusu eşya için el koyma kararı alabilir.

Hukuka aykırı çoğaltma faaliyetleri savcının kararı ile geçici olarak durdurulabilir. Ancak bu karar, 24 saat içinde hâkimin onayına sunulur ve onaylanmazsa hükümsüz sayılır.

3. Hukuk Davaları

a. Manevi ve Maddi Hakların Korunması

İzni alınmamış eser sahipleri, FSEK Madde 68’e göre, sözleşme yapılmış olması halinde talep edebilecekleri bedelin veya rayiç bedelin en çok üç kat fazlasını isteyebilir.

Tecavüzün önlenmesi (men) ve kaldırılması davaları açılabilir.

b. Tazminat Talepleri

Manevi tazminat, eserin izinsiz kullanımı veya değiştirilmesi gibi fiiller için talep edilebilir. Bu tazminat, tarafların mali durumu ve olayın ağırlığına göre belirlenir.

Maddi tazminat, mali haklara tecavüz sonucu uğranılan zarar ve kâr kaybına dayanarak talep edilebilir.

Hukuka aykırı hareketle elde edilen kârın iadesi talep edilebilir. Ancak bu talep, FSEK Madde 68 kapsamında talep edilen bedelden düşülür.

Zamanaşımı

FSEK’e göre haklara tecavüz davaları, Borçlar Kanunu’na göre 1 ve 10 yıllık zamanaşımına tabidir. Ceza gerektiren fiillerde daha uzun zamanaşımı süreleri uygulanır.

Davalar, davalının ikametgâhı, haksız fiilin gerçekleştiği yer veya davacının ikametgâhında açılabilir.

4. Video İçerik Üreticileri İçin Özel Hükümler

Bir modelin video bağlantısı altında yayımlandığı sayfanın paylaşılmaması durumunda, eser sahipleri veya meslek birlikleri savcılığa başvurabilir.

İhlal tespiti halinde, Cumhuriyet savcısı gerekli koruma tedbirlerini uygulayabilir ve gerekirse içerik kaldırılması talebini ilgili platforma iletebilir.

5. ModAtolyesi’nin Hakları

ModAtolyesi, platformda yayımlanan üç boyutlu modellerin izinsiz değiştirilmesi veya başkasının eseri gibi gösterilmesi durumunda yasal işlem başlatma hakkını saklı tutar.

Eser sahiplerinin haklarının korunmasına yönelik bu hükümler, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu çerçevesinde düzenlenmiş olup, ihlallerde yasal işlem başlatılabilir.

Teşekkür ederiz,
ModAtolyesi.com Ekibi